Kopalnia „Tadeusz I”

Dla bliższego przedstawienia tego okresu, podam kilka informacji szczegółowych dotyczących pierwszej kopalni fedrującej po drugiej wojnie światowej. Rzecz będzie dotyczyła kopalni „Tadeusz” potem „Tadeusz I” w Hucie Starej A.

Plan sytuacyjny złoża kopalni „Tadeusz I”, 1952 r. Teren zakreślony to złoże wyeksploatowane, teren zacieniony to złoże przewidziane do eksploatacji.

Kopalnię zlokalizowano we wsi Huta Stara A i w roku 1943 wydrążono 2 szyby: wydobywczy – „Rudolf” - prostokątny w obudowie drewnianej 2,4 x 1,4 m i głębokości 44,5 m, szyb wodny – prostokątny w obudowie drewnianej 1,5 x 1,7 m, głębokości 45,6 m. Z tych dwu szybów wykonano wyrobiska w rejonie podszybia i rozpoczęto rozcinanie złoża. Pierwsze wydobycie otrzymano w roku 1943. Kopalnię tę Niemcy w styczniu 1945 roku zatopili, w czerwcu tego roku została odtopiona i wznowiono wydobycie.

Projekt rozbudowy nadszybia kopalni „Tadeusz I” w Hucie Starej A.

Ponieważ z istniejącego poziomu wydobywczego nie można było w sposób racjonalny udostępnić pewnych partii złoża, w 1952 roku przystąpiono do rozbudowy kopalni „Tadeusz I”, wydrążono 80 m na południe od szybu „Rudolf” szyb wydobywczy „Romuald”, z którego wykonano nowy, o 10 m niżej poziom wydobywczy. Szyb ten wykonano w obudowie drewnianej 2,4 x 1,9 m i głębokości 54,9 m. Z wybudowaną wieżą i nadszybiem służył jako główny - wydobywczy do likwidacji kopalni tj. do 1964 roku. W roku 1955 wykonano w celu poprawy wentylacji szyb „Piotr” (1,6 x 1,6 m, głębokości 47 m). Roboty chodnikowe wykonywano w obudowie drewnianej. Transport – dołowy w wozach 0,5 m³, lokomotywy spalinowe. System wybierania filtrowo ubierkowy. Począwszy od 1952 roku wprowadzono system ścianowy o długości ściany 40 m. Jako urządzenia odstawcze stosowano trudne w eksploatacji przenośniki zgrzebłowe PZL-2-15. Maszyna wyciągowa produkcji węgierskiej typu a-1. Przepływy wody około 4 m³/min, pod koniec eksploatacji jedynie około 1 m³/min. Zatrudnienie w 1956 r. - 846 ludzi, w 1960 r. - 526 ludzi i w 1964 r.- 160 ludzi.

Górnik w pozycji leżącej, podcinający rudę. Zdjęcie z książki dyr. Andrzeja Adamskiego „Górnictwo Rud Żelaza w Regionie Częstochowskim”.

Kopalnia „Tadeusz I” wydobyła około 2,5 mln ton rudy. Aby wydobyć taką ilość rudy należało wydobyć jeszcze większą ilość, przeciętnie w stosunku 1:1,3 skały płonnej, marasu i odłożyć na hałdach. Sytuacja ta była wymuszona następującym układem. Pokłady rudy żelaza w naszych kopalniach były grubości ok. 30 cm. Górnik, mimo że pracował w pozycji klęcząc, leżąc i tak musiał przybierać ziemię (skała płonna, maras), aby się zmieścić w wyrobisku. Hałdy to właśnie efekt uboczny wydobywania rudy, a zarazem świadectwo ciężkiej pracy górnika.

Kopalnią „Tadeusz I” w czasie jej pracy kierowali: Józef Chmiel, Ryszard Ziora, Franciszek Nawrot.

Rok 1953, pracownicy kopalni „Tadeusz I” na tle baraku biurowego.

Rok 1953, pracownice kopalni „Tadeusz II” przed bramą główna, z lewej Janina Pudzynowska.

Huta Stara A, rok około 1955, dzieci od lewej: Stanisław Cierpiał, Stanisław Rakowski, Ryszard Krakowian na tle zabudowań kopalni „Tadeusz I”

2000 rok, jesień, widok z hałdy kopalni „Tadeusz I” w kierunku Poczesnej, po prawej stronie kościół.